5. Conference proceedings
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Open Access Çoklu Zeka Kuramına Göre Yabancılara Türkçe Öğretiminde Öğretmenin Önemi(Suleyman Demirel University, 2011) Alime AKGEDİKHoward Gardner’ın 1983 yılında ortaya koyduğu Çoklu Zeka Kuramı, zekânın tek boyutlu olmadığını, her bireyde sekiz farklı zeka alanının bulunduğunu savunur. Bu kuram, eğitim sistemine yeni bir bakış açısı kazandırarak öğrencilerin farklı yollarla öğrenebileceğini ve öğretmenlerin buna uygun öğretim stratejileri geliştirmesi gerektiğini vurgular. Yabancılara Türkçe öğretiminde de bu yaklaşım, her öğrencinin öğrenme tarzına uygun etkinlikler düzenleyerek dilin daha etkili ve kalıcı biçimde öğretilmesini sağlar. Çoklu Zeka Kuramı’na göre öğretmen; sadece bilgi aktaran kişi değil, aynı zamanda rehber, gözlemci ve öğrenme sürecinin yönlendiricisidir. Öğretmen, öğrencilerin güçlü zeka alanlarını tanıyarak ders materyallerini çeşitlendirir, görsel, işitsel, bedensel ve sosyal öğrenmeyi destekler. Böylece öğrenciler dili sadece kuramsal olarak değil, uygulamalı biçimde de öğrenirler. Bu nedenle öğretmenlerin çoklu zeka temelli öğretim yöntemlerini bilmesi ve sınıf ortamında uygulaması yabancı dil öğretiminde büyük önem taşır.Item Open Access Yabancı Dil Öğretim Yöntemlerinde Konuşma Becerisine Verilen Önem(Suleyman Demirel University, 2011) Behice YILDIRIMBu çalışma, yabancı dil öğretiminde konuşma becerisinin önemini ve farklı öğretim yöntemlerinin bu becerinin gelişimine katkılarını ele almaktadır. Günümüzde yabancı dil öğrenimine olan ilgi arttıkça, öğretim yöntemleri de çeşitlenmiştir. Dilbilgisi-Çeviri yöntemi, öğrencilerin dilin kurallarını öğrenmesine yardımcı olsa da konuşma becerisini geliştirmede yetersiz kalmaktadır. Düzvarım yöntemi ise öğrencilerin hedef dili doğrudan kullanarak öğrenmelerini sağlar ve konuşma becerisine büyük önem verir. Kulak-Dil Alışkanlığı yöntemi, tekrara dayalı alıştırmalarla konuşma ve dinleme becerilerini geliştirmeyi amaçlar. Ancak bu yöntemde anlamdan çok biçim ön plandadır. Bilişsel öğrenme yöntemi ise dilin sadece ezberle değil, zihinsel süreçlerle öğrenildiğini savunur. Bu yaklaşım, öğrencinin dili anlamlı bir şekilde kullanmasına ve iletişim kurmasına olanak tanır. Tarihsel süreç içinde yabancı dil öğretiminde konuşma becerisine verilen önem giderek artmıştır. Günümüzde etkili bir yabancı dil öğretimi, öğrencinin dili aktif biçimde kullanmasını ve iletişimsel yetkinlik kazanmasını hedeflemektedir.Item Open Access Yansıtıcı Öğretim Yöntemi ile Yabancılara Türkçe Öğretimi(Suleyman Demirel University, 2011) Ömer Faruk ERENGünümüzde Türkçenin dünya genelinde yabancı dil olarak öğretilmesi giderek yaygınlaşmaktadır. Bu durum, Türkçenin daha etkili bir biçimde nasıl öğretileceği sorusunu gündeme getirmektedir. Yabancı dil öğretiminde kullanılan pek çok yöntem arasında doğru yöntemi seçebilmek için her birinin analiz edilmesi, sentezlenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma, bu bağlamda yansıtıcı öğretim yöntemini ele almakta ve Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde uygulanabilirliğini tartışmaktadır. Yansıtıcı öğretim, öğretmenlerin ve öğrencilerin ders öncesinde ve sonrasında kendi öğrenme ve öğretme süreçlerini değerlendirmelerini, güçlü ve zayıf yönlerini fark etmelerini ve buna göre öğretim yöntemlerini geliştirmelerini amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu yöntem, öğretmenlerin kendi uygulamalarını gözlemlemelerini, analiz etmelerini ve gerektiğinde değiştirmelerini teşvik eder. Öğrenciler için ise, öğrenme sürecine aktif katılımı ve öz farkındalığı artırır. Yansıtıcı öğretim, öğretmen ve öğrenci arasındaki iletişimi güçlendirir, öğrenci merkezli bir öğrenme ortamı oluşturur ve öğrenmenin kalıcılığını artırır. Günlükler, video kayıtları, öğrenci geri bildirimleri ve gözlem formları gibi araçlar bu yöntemin uygulanmasında önemli rol oynar. Ayrıca, öğretmenin mesleki gelişimini destekleyerek öğretim kalitesinin artmasına katkı sağlar.Item Open Access Yabancı Dil Öğretiminde Görsel ve İşitsel Araçların Etkililiği(Suleyman Demirel University, 2011) Hakan BAĞIRTKANYabancı dil öğretimi zaman içinde önemli bir gelişim göstermiştir. Geleneksel olarak kelime ve dilbilgisi kurallarının ezberlenmesine dayalı öğretim anlayışından, anlamaya ve iletişime dayalı çağdaş yöntemlere geçilmiştir. Bu süreçte görsel ve işitsel araçların kullanımı büyük bir önem kazanmıştır. Bu araçlar, öğrenmeyi somutlaştırmakta, öğrencilerin derse olan ilgisini artırmakta ve kalıcı öğrenmeyi sağlamaktadır. Görsel araçlar (resimler, şemalar, slaytlar, videolar vb.) ile işitsel araçlar (radyo, kayıtlar, diyaloglar vb.) öğrencilerin kelime, dilbilgisi yapıları ve anlam ilişkilerini daha iyi kavramalarına yardımcı olur. Görme ve işitme duyularını aynı anda kullanmak, öğrenilen bilgilerin daha kolay hatırlanmasını ve dilin doğal bir şekilde edinilmesini sağlar. Ayrıca bu araçlar, sınıf ortamında daha gerçekçi ve canlı bir öğrenme atmosferi oluşturarak öğrenmeyi zevkli hale getirir. Araştırmalar, bu araçların öğrencilerin güdülenmesini artırdığını, öğretim sürecine çeşitlilik kattığını ve sadece sözlü anlatıma dayalı öğretimi azaltarak zamanın daha verimli kullanılmasını sağladığını göstermektedir. Görsel ve işitsel materyallerin birlikte kullanılması, öğrencilerin dilsel ve kültürel anlamda konuyu daha derinlemesine kavramalarına yardımcı olur. Sonuç olarak, yabancı dil öğretiminde görsel ve işitsel araçlar vazgeçilmez bir yere sahiptir. Bu araçlar, dil becerilerinin geliştirilmesine katkı sağlarken aynı zamanda öğrencilerin yaratıcılığını, özerkliğini ve özgüvenini de desteklemektedir.Item Open Access Enseigner les stratégies d’apprentissage aux élèves du collégial pour améliorer leur français(Suleyman Demirel University, 2011) Karymsakova KCette étude met en évidence l’importance d’enseigner les stratégies d’apprentissage aux élèves du collégial afin d’améliorer leurs performances en français. De nombreux étudiants amorcent leurs études postsecondaires sans posséder les outils nécessaires pour apprendre efficacement, ce qui conduit souvent à l’échec ou à l’abandon. L’article cherche à répondre à trois questions principales : que doivent savoir les enseignants sur les stratégies d’apprentissage pour aider les élèves à mieux apprendre ? Comment ces stratégies peuvent-elles être enseignées en classe ? Et pourquoi sont-elles importantes ? Les recherches démontrent que les élèves qui réussissent utilisent des stratégies d’apprentissage efficaces pour accomplir leurs tâches scolaires. De plus, ces stratégies favorisent l’autonomie et l’apprentissage tout au long de la vie. Le cadre de référence présenté (Cartier, Debeurme et Viau, 1997) identifie quatre principales situations d’apprentissage — la lecture, l’écoute, la réalisation d’exercices et la résolution de problèmes — en les reliant aux types de connaissances (déclaratives, procédurales), aux processus cognitifs et à des exemples concrets de stratégies d’apprentissage. Les résultats soulignent la nécessité d’intégrer l’enseignement explicite des stratégies d’apprentissage dans les cours de français au collégial afin de renforcer l’autonomie des étudiants, leur réussite académique et leur capacité à apprendre tout au long de leur vie.Item Open Access Yabancı Dil Öğretiminde Dinleme Becerisinin Önemi(Suleyman Demirel University, 2011) Mustafa YILDIRIMKüreselleşen dünyada iletişim olanaklarının gelişmesiyle birlikte yabancı dil öğrenimi her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Yabancı dil öğretiminde dört temel beceri — dinleme, konuşma, okuma ve yazma — bir bütün oluşturur. Bu beceriler arasında dinleme, dil öğreniminin en temel ve öncelikli aşamasıdır; çünkü birey, dili önce duyarak anlamayı öğrenir. Sağlıklı bir dinleme süreci, bireyin dili doğru algılamasını, anlamlandırmasını ve ardından etkili şekilde konuşmasını sağlar. Çalışmada yabancı dil öğretiminde dinleme becerisinin önemi vurgulanmış, dinleme öğretiminde kullanılabilecek temel ilkeler, yöntemler ve etkinlik türleri açıklanmıştır. Demirel (1993) ve Underwood (1989) gibi araştırmacıların görüşlerine göre dinleme öğretimi üç aşamada yürütülmelidir: dinleme öncesi (pre-listening), dinleme esnası (while-listening) ve dinleme sonrası (post-listening). Bu aşamalar öğrencilerin dinleme sürecine aktif katılımını, anlamayı derinleştirmesini ve dili etkin biçimde kullanmasını sağlar. Dinleme becerisi gelişmeyen bir öğrencinin konuşma, okuma ve yazma alanlarında da başarı göstermesi oldukça zordur. Bu nedenle, dinleme etkinliklerinin sınıf içi uygulamalarda daha planlı ve zengin materyallerle desteklenmesi gerekmektedir. Teknolojik araçların (bilgisayar, internet, ses kayıtları, video ve dijital platformlar) kullanımı, dinleme becerisinin gelişimini hızlandırmakta ve öğrencilerin motivasyonunu artırmaktadır. Sonuç olarak, yabancı dil öğretiminde dinleme becerisinin geliştirilmesi, dilin etkili ve kalıcı biçimde öğrenilmesinde kilit rol oynamaktadır.Item Open Access Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dinleme-Anlama Becerisinin Geliştirilmesine Yönelik Etkinlikler(Suleyman Demirel University, 2011) Osman SARIOĞLUDil, insanlar arasında iletişimi sağlayan en temel araçtır. Yabancı dil öğretiminin amacı, öğrencilerin dinleme, konuşma, okuma ve yazma gibi temel dil becerilerini dengeli biçimde geliştirmektir. Bu beceriler içinde dinleme, hem ana dil hem de yabancı dil öğreniminde ilk kazanılan ve diğer becerilerin gelişimini doğrudan etkileyen en önemli aşamadır. Bu çalışmada yabancılara Türkçe öğretiminde dinleme-anlama becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlikler ele alınmaktadır. Dinleme, bireyin iletişim kurabilme, anlamlandırma ve öğrenme sürecinde kritik bir rol oynar. Etkili bir dinleme eğitimi; dinleme öncesi, dinleme sırası ve dinleme sonrası etkinliklerin planlı biçimde uygulanmasını gerektirir. Bu kapsamda öğrencilerin ilgisini çekecek ve anlamı derinleştirecek tanıtma, kestirme, yeni sözcük öğretimi, amaçlı dinleme, boşluk doldurma, müzikle dinleme, haber dinleme gibi etkinlikler önerilmektedir. Ayrıca günümüz eğitiminde teknolojik araçların (televizyon, bilgisayar, ses kayıtları vb.) kullanılması, dinleme sürecinin verimliliğini artırmaktadır. Dinleme becerisinin geliştirilmesi, öğrencilerin anlama gücünü, iletişim yeteneğini ve akademik başarılarını doğrudan desteklemektedir. Sonuç olarak, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dinleme becerisi, diğer dilsel becerilerle bütüncül bir şekilde ele alınmalı ve çağdaş öğretim teknolojileriyle desteklenmelidir.Item Open Access Çeviri üzerine(Suleyman Demirel University, 2011) Şehri ŞAHİNBu çalışmada çeviri kavramının anlamı, kapsamı ve zorlukları üzerinde durulmaktadır. Çeviri yalnızca bir dilin başka bir dile aktarımı değildir; aynı zamanda bir kültürden başka bir kültüre, bir dünyadan diğerine yapılan anlamlı bir yolculuktur. Bu yolculuk, hem dilsel hem de kültürel boyutlarıyla büyük bir sorumluluk gerektirir. Yazar, çevirinin bir köprü kurma sanatı olduğunu ve paylaşmanın zevkini yaşatan bir eylem olduğunu vurgular. Ancak bu köprünün sağlam olabilmesi için çevirmenin yalnızca dil bilgisine değil, aynı zamanda kültür, edebiyat, psikoloji ve yorumlama yeteneğine de sahip olması gerektiği belirtilir. Çeviri sürecinde metnin ruhu, anlamı, üslubu ve mesajı korunmalı; aksi hâlde çeviri, anlamını yitirir. Çalışmada ayrıca her şeyin tam anlamıyla çevrilemeyeceği, bazı değerlerin (örneğin atasözleri, deyimler, şiirler) kültüre özgü olduğu ve başka bir dilde aynı etkiyi yaratmanın çoğu zaman mümkün olmadığı vurgulanmaktadır. Bu nedenle çevirmenin dili yalnızca teknik olarak değil, sanatsal ve duygusal olarak da hissetmesi gerekir. Sonuç olarak, çeviri hem bir zanaat hem de bir sanattır. Bilgi kadar sevgi, yetenek ve duyarlılık da gerektirir. Çünkü çeviri, sadece kelimeleri değil, bir milletin ruhunu, kültürünü ve duygusunu taşır.Item Open Access Temel seviye Türkçe dil bilgisi konularının öğretimi ve sıralaması üzerine(Suleyman Demirel University, 2011) Yüksel ŞahinBu çalışmada temel seviye Türkçe dil bilgisi öğretiminin önemi, içeriği ve konuların sıralanmasında dikkat edilmesi gereken unsurlar ele alınmıştır. Dil, iletişim aracı olarak eğitimin en temel unsurudur. Temel seviye dil öğretmeni, diğer öğretmenlerden farklı olarak, iletişim aracını sıfırdan inşa etmek zorundadır. Bu nedenle öğretim programı, öğrencilerin öğretmenle ve birbirleriyle en kısa sürede iletişim kurmalarını sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Yazar, dilbilgisinin bir amaç değil, iletişim için bir araç olduğunu vurgular. Kurallar teorik biçimde değil, diyaloglar ve alıştırmalar yoluyla öğretilmelidir. Öğrencilerin kuralları kendilerinin keşfetmeleri sağlanmalı, öğretim süreci doğal iletişim ortamlarında yürütülmelidir. Ayrıca A1 düzeyindeki öğrencilerin psikolojisinin dikkate alınması gerektiği, özgüven kazanmalarının öğrenme başarısını doğrudan etkilediği belirtilmektedir.Item Open Access Yabancılara Türkçe terim öğretimi(Suleyman Demirel University, 2011) SATILMIŞ YILMAZBu makalede yabancılara Türkçe terim öğretiminin önemi, mevcut durumdaki eksiklikler ve etkili öğretim yöntemleri ele alınmıştır. Günümüzde bilim ve teknoloji alanındaki hızlı gelişmeler sonucunda birçok yabancı kökenli terimin Türkçeye girdiği belirtilmektedir. Bu durum, Türkçenin sade ve doğru kullanımını tehdit etmektedir. Dolayısıyla yabancılara Türkçe öğretiminde terim öğretiminin planlı, sistemli ve bilimsel temellere dayandırılması gerektiği vurgulanmıştır. Çalışmada M. Hengirmen’in “Türkçe Öğreniyoruz” adlı kitap serisi ile Ankara Üniversitesi TÖMER tarafından hazırlanan “Yeni Hitit” kitapları terim öğretimi açısından incelenmiştir. İnceleme sonucunda, bu kitaplarda terimlerin sistemli bir şekilde verilmediği, kullanım sıklığına, alanlarına veya kökenlerine göre sınıflandırılmadığı görülmüştür.Makalenin sonunda “İçerik Temelli Öğretim” (Content-Based Instruction) yönteminin Türkçe terim öğretiminde uygulanmasının yararlı olacağı önerilmektedir. Bu yöntemle öğrenciler hem dili hem de kendi uzmanlık alanlarına ait kavram ve terimleri doğal bağlam içinde öğrenebileceklerdir.Item Open Access Тәуелсіздік кезеңіндегі қазақ драматургиясы(Suleyman Demirel University, 2011) Абжалова АМақалада тәуелсіздік кезеңіндегі қазақ драматургиясының даму бағыттары, тақырыптық және көркемдік ерекшеліктері қарастырылады. Кеңестік идеологияның шектеулерінен босаған қазақ драматургтері ұлттық тарихты, ел тағдырын, адам болмысын терең бейнелеуге мүмкіндік алды. Мақалада С.Жүнісов, Ш.Мұртаза, Д.Исабеков, Ә.Тарази, Б.Мұқай, Ш.Құсайынов, М.Байсеркенов, Р.Мұқанова сияқты қаламгерлердің шығармалары талданады. Әсіресе, тарихи тұлғаларды арқау еткен «Абылай хан», «Абылайдың ақырғы күндері», «Томирис» пьесалары мен Семей полигоны тақырыбындағы «Мәңгілік бала бейне» пьесасы тәуелсіздік дәуірінің рухани айнасы ретінде сипатталады. Автор драматургияның жанрлық түрлерінің тоғысуы, комедия мен драма элементтерінің араласуы, сахналық қойылымдардың көркемдік деңгейінің артуы туралы да ой қозғайды. Қазақ драматургиясының басты ерекшелігі – ұлттық рух пен тәуелсіздік идеясының тоғысуында, тарихи жад пен адамгершілік құндылықтарды дәріптеуінде екені көрсетіледі.Item Open Access М .Райымбекұлы поэзиясындағы поэтикалық тіл(Suleyman Demirel University, 2011) Абиыр АБұл мақалада М. Райымбекұлы поэзиясындағы поэтикалық тілдің табиғаты мен көркемдік ерекшеліктері қарастырылады. Қазақ әдеби тілінің дамуына зор ықпал ететін көркем тілдің маңызы айқындалады. Автор ақын шығармашылығындағы бейнелі сөз қолдану, дерексіз ұғымдарды заттандыру, жандандыру, әсерлеу сияқты көркемдік тәсілдердің қолданысын талдайды. Мақаланың негізгі өзегі – поэтикалық тілдің поэзиядағы рухани және эстетикалық қызметін көрсету. А. Байтұрсынов пен И. Бродскийдің поэтикалық тіл туралы ойларына сүйене отырып, қазіргі қазақ лирикасындағы жаңашылдықтар мен стильдік өзгерістер қарастырылған. М. Райымбекұлы өлеңдерінен алынған мысалдар арқылы ақынның тілдік шеберлігі мен ой тереңдігі айқындалады. Зерттеу нәтижесінде қазіргі қазақ поэзиясында күрделі, көпқабатты поэтикалық тілдің қалыптасып келе жатқаны көрсетіледі.Item Open Access Тіл біліміндегі интерференция мен интеркаляция: ұқсастығы мен айырмашылықтары(Suleyman Demirel University, 2011) Абнасырова Р.Ж.Бұл мақалада тіл біліміндегі интерференция мен интеркаляция құбылыстарының табиғаты, ұқсастықтары мен айырмашылықтары талданады. Қостілділік жағдайында жиі кездесетін бұл екі құбылыс — бір тілдің екінші тілге әсерінен туындайтын тілдік нормадан ауытқушылықтар. Интерференция екінші тілде сөйлеу барысында ана тілінің әсерінен туындайтын қателіктерді білдірсе, интеркаляция керісінше — ана тілінде сөйлеу кезінде үйреніліп жүрген екінші тілдің элементтерін араластырып қолдану құбылысы болып табылады. Мақалада А.Е. Карлинскийдің интерференция мен интеркаляцияны жіктеу теориясы негізге алына отырып, олардың психолингвистикалық және әлеуметтік себептері қарастырылған. Сондай-ақ, қазақ және орыс тілдерінің өзара ықпалы мысалында интерференция мен интеркаляцияның нақты көріністері талданған.Item Open Access Түрік тілін оқытудың тиімді жолдары(Suleyman Demirel University, 2011) Абуова АқжарқынБұл мақалада түрік тілін шет тілі ретінде оқытудың тиімді жолдары қарастырылады. Қазақстан мен Түркия арасындағы мәдени және білім саласындағы байланыстардың нығаюы нәтижесінде түрік тілін оқыту жүйесі кеңінен дамып келеді. Тілді меңгертуде сөйлеу әрекеттерінің (оқылым, тыңдалым, жазылым, айтылым және тілдесім) біртұтас жүйеде қолданылуының маңызы зор екендігі айтылады. Сонымен қатар, тіл үйретудің тиімді әдістері ретінде қарапайымнан күрделіге қарай оқыту, Конфуцийдің тәжірибеге негізделген ұстанымдары және интербелсенді оқыту қағидалары ұсынылады. Мақалада тіл үйренушінің белсенді әрекетке қатысуы, оқу үдерісін өмірмен байланыстыру және білімді практикалық тұрғыда қолдануға бағыттау мәселелері талданады.Item Open Access Түркі халықтары эпикалық жырларында жекпе-жек дәстүрі және оның мәні(Suleyman Demirel University, 2011) Айдоғду ШабанБұл мақалада түркі халықтарының эпикалық жырларындағы жекпе-жек дәстүрінің көрінісі мен мәні қарастырылады. Эпостық шығармаларда жекпе-жек батырдың ерлігі мен рухани кемелдігін сынайтын негізгі көрініс ретінде суреттеледі. Батырдың жаумен жеке шайқасы арқылы оның күш-қайраты, батылдығы, әділдігі мен адамгершілік қасиеттері айқындалады. Сонымен қатар, жекпе-жек мотиві халықтың қаһармандық идеалын, ерлік пен намыс туралы түсінігін бейнелейді. «Алпамыс батыр», «Қобыланды батыр», «Баттал Гази» секілді жырлардағы жекпе-жек көріністері арқылы түркі халықтарының батырлық рухы мен эстетикалық дәстүрлері айқын көрсетіледі.Item Open Access Қазақ этнолингвистикасының ерекшеліктері(Suleyman Demirel University, 2011) Байтелиева ЖМақалада этнолингвистика ғылымының қалыптасу және даму кезеңдері, оның еуропалық және американдық бағыттарының ерекшеліктері қарастырылады. Автор қазақ тіл біліміндегі этнолингвистикалық зерттеулердің өзіндік сипатын, Ә.Қайдардың ғылыми мектебі мен әдістемелік принциптерін атап өтеді. Қазақ этнолингвистикасының басты ерекшелігі – тіл байлығын ұлттық мәдениет, тарих, таным, салт-дәстүр арқылы кешенді түрде зерттеу болып табылатыны көрсетілген. Сондай-ақ, «Қазақтар: ана тілі әлемінде» атты этнолингвистикалық сөздіктің маңызы мен құрылымы сипатталады.Item Open Access ХІХ–ХХ ғасырдағы түрік әдебиетінің дәуірленуі(Suleyman Demirel University, 2011) Берікболова ПБұл мақалада ХІХ–ХХ ғасырлардағы түрік әдебиетінің даму кезеңдері мен олардың ерекшеліктері қарастырылады. Академик Фуат Көпрілінің дәуірлеу принциптеріне сүйене отырып, Танзимат, Сервет-и Фүнун және Фежр-и Ати әдеби кезеңдерінің мазмұндық және идеялық бағыттары талданған. Танзимат кезеңі түрік әдебиетінде еуропалық мәдениет ықпалымен басталып, жаңа жанрлар – роман, әңгіме, пьеса, мақала сияқты түрлердің қалыптасуына жол ашқаны айтылады. Сервет-и Фүнун әдебиеті «өнер – өнер үшін» қағидасын ұстанып, түрік әдебиетінде еуропалық (әсіресе француз) бағыттағы жаңашыл ағымның тууына себеп болғаны көрсетілген. Бұл кезеңнің өкілдері тіл мен стильде күрделі, элитарлық бағытты таңдағанымен, поэзия мен прозада көркемдік деңгейдің жоғарылауына ықпал етті. Фежр-и Ати әдебиеті болса, Сервет-и Фүнун дәстүрін жалғастырып, батыс әдебиетіне одан әрі жақындаған жаңа буын өкілдерінің қозғалысы ретінде сипатталады. Олардың ішінен Ахмет Хашим, Якуп Кадри Караосманоглу сияқты тұлғалар кейінгі ұлттық әдебиеттің дамуына зор үлес қосқан. Мақалада аталған кезеңдердің түрік әдебиетінің жаңғыруына, ұлттық рух пен батыс ықпалының тоғысуына тигізген әсері айқындалған.Item Open Access Қытай тілі грамматикасындағы салыстырмалы сөйлемнің «比» теориялық негізі(Suleyman Demirel University, 2011) Акбархан ДәулетәліБұл мақалада қытай тілі грамматикасындағы салыстырмалы сөйлемдердің теориялық негіздері қарастырылады. Зерттеу нысаны ретінде «比» әріпті салыстырмалы құрылым алынып, оның сөйлем ішіндегі қызметі мен мағыналық ерекшеліктері талданады. «比» құрылымы қытай тілінде екі түрлі адамды немесе құбылысты салыстыру үшін қолданылады. Мақалада салыстырмалы сөйлемнің құрылымдық формуласы, баяндауыш пен пысықтауыш арасындағы байланыс, сонымен қатар болымды, болымсыз және сұраулы формаларының жасалу жолдары нақты мысалдар арқылы түсіндірілген. Салыстырмалы сөйлемдердің ерекшелігі – олар арқылы екі заттың, адамның немесе құбылыстың айырмашылықтары шамалық, сапалық және сандық тұрғыда көрсетіледі. Автор «比» құрылымының сөйлемде баяндауышпен және толықтырғыштармен байланысын сипаттап, оның сөйлеу тіліндегі қолданыс жиілігі мен грамматикалық функциясын нақтылайды.Item Open Access Мақал мен мәтелдердің ұқсастықтары мен айырмашылықтары(Suleyman Demirel University, 2011) Дилек ЕренБұл мақалада қазақ және түрік халықтарының рухани мәдениетінің бір бөлігі болып табылатын мақал мен мәтелдердің ұқсастықтары мен айырмашылықтары қарастырылады. Мақал-мәтелдер – халық даналығының, өмір тәжірибесінің және дүниетанымының айнасы. Автор екі халықтың мақал-мәтелдерін салыстыра отырып, олардың мазмұндық, құрылымдық және қызметтік ерекшеліктерін анықтайды. Мақалада мақалдың тәрбиелік мәні мен логикалық тұжырымға негізделетіні, ал мәтелдің көбіне астарлы, тұспалды ойды білдіретіні дәлелденеді. Сондай-ақ, мақал толық ойды білдіріп, себеп пен салдарды қатар қамтитын құрылым болса, мәтелде тек бір құбылыстың белгілері мен мәні ишара түрінде беріледі. Қазақ және түрік тілдеріндегі мақал-мәтелдердің семантикалық және мәдени үндестігі көрсетіліп, олардың ортақ түркілік дүниетанымнан туындағаны айқындалады.Item Open Access Қазіргі әдебиеттанудағы герменевтикалық, структуралистік және семиотикалық зерттеу тәсілдері(Suleyman Demirel University, 2011) Еркінбаев ҰМақалада қазіргі әдебиеттануда кеңінен қолданылатын герменевтикалық, структуралистік және семиотикалық зерттеу тәсілдерінің теориялық негіздері мен ерекшеліктері қарастырылады. Герменевтика мәтінді түсіндіру мен интерпретациялауға бағытталса, структурализм көркем туындыны тұтас құрылым ретінде зерттейді. Ал семиотикалық әдіс әдеби шығарманы таңбалар мен белгілер жүйесі ретінде талдайды. Бұл үш тәсілдің басты мақсаты – көркем мәтіннің терең мағыналық, құрылымдық және таңбалық қабаттарын ашу болып табылады. Зерттеу барысында аталған әдістердің өзара байланысы мен айырмашылығы, сондай-ақ олардың қазіргі қазақ әдебиеттануындағы қолданыс аясы талданады. Герменевтикалық тәсіл мәтінді мәдени және тарихи контексте түсінуге мүмкіндік берсе, структурализм мәтіннің ішкі жүйесін, құрылымдық қатынастарын анықтауға бағытталған. Семиотикалық әдіс таңбалар арқылы мағына түзілу процесін саралайды. Мақалада осы үш бағыттың синтезі көркем шығарманы кешенді түрде талдаудың тиімді жолы екені дәлелденеді.