02. Faculty of Education & Humanities

Permanent URI for this community

https://repository.sdu.edu.kz/handle/123456789/18

Browse

Now showing 1 - 20 of 666

Open Access
Shakespearean Literature
(Almaty, Эверо - 2000, 2000) Kaplan Murat
Abstract. "Exploring Shakespearean Literature: From Sonnets to Tragedies" is a captivating journey into the world of the Bard of Avon, William Shakespeare. This abstract provides an overview of the course, which delves into the rich tapestry of Shakespearean works, encompassing his iconic sonnets, comedies, tragedies, and historical plays. The course begins by introducing students to the life and times of William Shakespeare, setting the historical and cultural context in which he wrote. It then embarks on a comprehensive examination of his sonnets, renowned for their lyrical beauty and exploration of themes like love, time, beauty, and mortality. Students will analyze and appreciate the intricate language and metaphors used in these timeless poetic expressions. Moving on to Shakespeare's plays, the course delves into the comedic works such as "A Midsummer Night's Dream" and "Twelfth Night." Students explore the elements of mistaken identities, love triangles, and humor that are characteristic of Shakespeare's comedies. They also delve into the thematic depth that often lurks beneath the surface.
Open Access
Human relationships in D.H Lawrence's novels
(Almaty, Suleyman demirel university - 2000, 2000) Kaplan Murat
D.H. Lawrence, the renowned English author, is celebrated for his profound exploration of human relationships in his novels. This abstract offers a glimpse into the captivating examination of human connections within Lawrence's literary works.Lawrence's novels, such as "Sons and Lovers," "Women in Love," and "Lady Chatterley's Lover," portray a vivid tapestry of human relationships, encompassing the complexities of love, desire, and intimacy. Through his keen insight and compelling character development, Lawrence masterfully dissects the dynamics of family, friendships, and romantic liaisons.In his exploration of familial bonds, Lawrence delves into the intricate interplay between parents and children, revealing the impacts of upbringing and individual aspirations on these relationships. His portrayal of sibling interactions and their rivalries adds another layer of depth to the narrative.The author's depiction of romantic relationships is equally compelling, as he grapples with the desires and conflicts that often define human connections. Lawrence's characters struggle with societal norms, personal passions, and the quest for authenticity, giving rise to passionate and sometimes tumultuous love affairs. These relationships are often a mirror to the societal norms and class distinctions of the times in which Lawrence wrote.
Open Access
Лексикалык дублеттер және тілдік норма
(Suleyman Demirel University, 2009) Х.А.Ордабекоеа
Оқу құралы сөз теориясында маңызды орын алатын сөз варианттары, оның ішінде, лексикалық дублеттер мәселесіне арналады. Лексикалық дублеттердің түзілу жолдары, синоним сөздер мен лексикалық дублеттердің арақатынасы, лексикалық дублеттердің семантикалық құрылымы мен синтагмалық қатынастағы тіркесімдік қабілеті және сөз варианттарының морфологиялық, синтаксистік түрлерінің қалыптасу жолдары сөз болады. Бұл пән филология факультеті бакалавр бөлімінің кәсіби пәндерді таңдау компонентінің негізінде ұсынылатын элективті курстардың қатарында оқытылады. Оқу құралы жоғары оқу орындары филология факультеттерінің студенттеріне, магистранттары мен ізденушілеріне, оқытушыларына арналады.
Open Access
XX ғасырдағы Қазақстан тарихы
(Suleyman Demirel University, 2009) Н.У.Шаяхметов; М.Ә.Құсайынова
Оқу құралы XX ғасырдағы Қазақстан тарихына арналған. Бұл кезең үш дәуірдің тоғысында: Ресей империясы тұсында, кеңестік жүйеде және тәуелсіздік жағдайында өрбіген тарихи оқиғаларды қамтиды. Бұл оқу құралы Отан тарихы бойынша білім берудің қазіргі талаптарына сәйкес жасалған. Оқу құралы мектеп оқушыларына, студенттерге арналған. Сонымен бірге мұғалімдер мен Отан тарихына қызығушылық танытанын көпшілік оқырман қауым үшін де пайдалы.
Open Access
Әңгіме жанрын талдау амалдары
(Suleyman Demirel University, 2010) Сыдықова Ж.Ж.
"Әңгіме жанрын талдау амалдары" атты оқу құралында көркем прозаның құрылымын, сюжеттік желілерін, образдарын ұтымды амалдар, әдіс-тәсілдер көмегімен салыстыра талдау үлгілері ұсынылған. Бұл оқу құралы әдебиеттанушыларға, оқытушыларға, студенттерге арналған.
Open Access
Оценочность в диахронии: от слова к тексту
(Алматы, Тарих тағылымы - 2010, 2010) Мирзоева Л.Ю
Аннотация. Данная работа представляет собой глубокий анализ эволюции и изменения выразительных средств оценки в языке на протяжении времени. Курс исследует, как лингвистические выражения оценки, такие как эмоциональные оттенки, стилистические особенности и семантические нюансы, развивались и менялись в языковой диахронии. Отслеживается путь от отдельных слов и фраз к их роли в создании текстов и дискурсов. Студенты будут обучаться различным методам анализа языковой оценочности в разных исторических периодах, начиная с древних текстов и заканчивая современными коммуникативными практиками. Они будут изучать смену языковых средств, используемых для выражения эмоций, оценок, и отношения к явлениям и событиям в языке.Курс также подчеркивает значение социокультурного контекста и исторических событий в формировании лингвистической оценочности. Студенты будут изучать, как изменения в обществе и культурных нормах могут отразиться на способах, которыми язык выражает оценку и отношение. В конечном итоге, участники курса приобретут глубокое понимание того, как оценка и выразительность языка эволюционировали на протяжении времени и как это связано с общественными и культурными изменениями. Они также научатся анализировать и интерпретировать тексты и дискурсы с точки зрения оценочных выразительных средств.
Open Access
Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы: практикалық және лабораториялық жұмыстар
(Suleyman Demirel University, 2010) Ордабекова Хафиза Арысбайқызы
Оқу-әдістемелік құрал білім берудің кредиттік технологиясы бойынша модульдік жүйеге негізделіп жазылды. Ұсынылып отырған оқу-әдістемелік құрал қазіргі қазақ тілінің лексикалық, фразеологиялық жүйесі бойынша соңғы кездегі ғылыми жаңалықтарға сүйене отырып жазылған лекциялар жинағынан тұрады және алынған теориялық білімдерін жетілдіру, оны практика жүзінде орындай білу дағдысын қалыптастыру, машықтандыру мақсатында лингвистикалық мәтіндер беріледі. Берілген лингвистикалық мәтіндер зертханалық жұмыстардың мақсат-міндетіне, мазмұнына сәйкес таңдап алынып, қазақ тілі лексикасының семасиологиялық табиғатына, сөздік кұрамьі мен сөздік қорына, қазақ лексикасының қолданылу сипатына қарай лексика-семантикалық, этимологиялық, фразеологиялық талдаулар арқылы алган білімдерін меңгертуді, бекітуді көздейді. Оқу-әдістемелік құрал жоғары оқу орындары филология факультеттерінің студенттері мен магистранттарына, оқытушыларына қосымша құрал ретінде ұсынылады.
Open Access
Қазақ этнолингвистикасы
(Suleyman Demirel University, 2011) БАЙТЕЛИЕВА Ж.Д.
Этнолингвистика - этнос болмысын оның тілі арқылы танып-білу максатынан туындаған тіл білімінің антрололингвистикалық бағыттағы саласы. Ұсынылып отырған оқу құралында этнолингвистика ғылымынын қалыптасу, даму тарихы, этнолингвистикалык мектептер, сол мекгептердід өкілдері мен олардың негізгі енбектеріне тоқгалады. Оқу қүралында автор этнолингвистика гыльшының қазақ тіл білшіндегі негізін қалаушы академик Ә.Қайдардың. сондай-ақ, М.Копыленко, Е.Жанпейісов, Н.Уәли, Ж.Манкеева т.б. ғалымдардың теориялық тужырымдарын берген. Оқу құралы жоғары оқу орындары филология факультеттерінің студенттері мен магистранттарына, оқытушыларына, жалпы көпшілік қауымға арналган.
Open Access
Новые направления социальной лингвистики
(Suleyman Demirel University, 2011) Ахметжанова З.К.
Учебное пособие лосвящено таким новым направлениям социолингвистики, как исследование витальности языка, языковая ситуация, языковое планирование, социальная идентичность (этническая, гендерная, возрастная идентичность), и ее отражение в языке и коммуникации, коммуникативное поведение, билингвизм и интерференция. Учебное пособие предназначено для студентов, магистрантов и может быть использовано при чтении курсов по социолингвистике, теории коммуникации, гендерологии.
Open Access
Қазақ тіліндегі етістіктер және аспектуалды семантика
(Suleyman Demirel University, 2011) Жолшаева М.С.
Монографияда етістіктің қимылдың өту сипаты категориясы жүйелі-құрылымдық және функционалды-семантикалық тұрғыдан кешенді қарастырылу арқылы қазақ тіліндегі аспектуалды семантиканың қалыптасу заңдылықтары анықталған және аталған категорияның тілдік мәртебесі нақтыланған. Тілдік құбылыстардың табиғатын толық тану оның қолданымдық сипатымен де байланысты. Еңбекте аспектуалды семантика мәселесі функционалды грамматика ұстанымдары тұрғысынан да қарастырылып, тілдік бірліктердің аспектуалды семантика жасауға қатысы және олардың семантикалық өрістегі орны мен өзіндік ерекшеліктері анықталып, қолданыстағы қызметтері сараланған. Еңбек ғылыми қызметкерлер, жоғары оқу орындарының оқытушылары мен ізденушілерге, филология факультеттерінің докторанттары мен магистранттарына, студенттеріне арналған.
Open Access
Əдеби сын тарихы
("Таңбалы" баспасы, 2011) ЫСҚАҚҰЛЫ Д.
Қоғамдық өмірдің жеттіге түсуі ондағы сын мен өзара сынның дамуына тікелей қатысты болса, көркем əдебиеттің көркеюі де оның сынымен тығыз байланысты. Қазақ əдеби сынының тарихы есте жоқ ескі замандардағы халықтың рухани қажеттілігінен бастау алып, қоғамның дамуымен бірге дамып, жетіліп, əдебиеттің, оның ғылымының, баспасөздің тоғысқан түйінінде əдеби өмірді зерттеп, оның жетістіктері мен кемшіліктерін саралап, бағалап, оқырманның көркем əдебиетті дұрыс түсінуіне көмектесіп, келе жатқан əдеби-ғылыми-публицистикалық сипаттағы шығармашылықтың, қоғамдық сананың бір саласы ретінде ұзақ жолдардан өтті. «Əдеби сын тарихы» – жоғарғы оқу орындарында жүргізілетін базалық пəннің теориялық əрі іс-тəжірибелік негіздемесі болып табылады. Оқу құралында қазақ əдеби сын өнерінің қалыптасуынан бастап, ХХІ ғасырдағы ұлттық əдеби сын проблемалары толықтай қамтылған. Кітапта баспасөздегі сын жəне əдебиеттің қоғамдық, əлеуметтік, саяси, теориялық мəселелері кеңінен талқыланады. Кітап жоғары оқу орындарының студенттеріне, магистрлеріне, докторанттарына, əдебиеттанушы ғалымдарға, сондай-ақ əдебиет сүйер көпшілік қауымға арналған.
Open Access
Determination of Problems in the Basic Language Skills of University Students learning Turkish in Kazakhstan
(Faculty of Education and Humanities, 2011) Özdemir C.; Özdemir E.D.; Ugur Ch.; Uysal S.
This study investigated the relationship between student characteristics (gender, major), and the problems they face when learning Turkish language skills at university level in Kazakhstan. Participants included 120 Kazakh students from three faculties (Law, Philology, and Engineering). They completed a 28 item Likert-type questionnaire which also included two open ended items. MANOVA results indicated that gender and the problems students face were not significantly related while there was a significant relation between major and the problems they face. The only statistically significant relation was found for writing skill. The Chisquare analysis results indicated no relation between both gender and major, and the most difficulty skill to learn. The possible reasons behind the results and suggestions for further research are discussed.
Open Access
ПОЭМА ЖАНРЫН ТАЛДАУ
(Suleyman Demirel University, 2011) Б.Д. Керімбекова
«Поэма жанрын талдау» атты оқу құралында күрделі жанр – поэманың жанрлық ерекшеліктері мен түрлері, қазақ поэмаларының тақырыптық сипаты мен ондағы көркемдік ізденістер ақын Ф.Оңғарсынова поэмалары негізінде сараланады. Оқу құралы жоғары оқу орындары филология факультеттерінің студенттеріне, магистранттар мен ізденушілерге, сондай-ақ, оқытушыларға арналады.
Open Access
ТҮР-ТҮС ЭТНОЭЙДЕМДЕРІ (ЭТНОПСИХОЛИНГВИСТИКАЛЫҚ АСПЕКТ)
(Suleyman Demirel University, 2011) Ордабекова Х
Соңғы жылдары антропоөзектік әдіс негізінде қалыптаса бастаған психолингвистикалық бағыт, оның ішінде, этнопсихолингвистикада лингвомәдени қауым тезаурусына тән (тіл лексикасын толық қамтитын түсіндірмелі не тақырыптық сөздік) сөз-стимулдарға берілетін сөз- реакциялар, ассоциация, ұғымдық категориялар, дәстүрлі образдар, теңеулер мен мәселелер жан-жақты сөз етілуде. Біз бұл мақалада осы мәселенің бір ғана қырын, яғни қазақ және орыс тілі (мәдениеті) материалдары негізінде түр- түс атауларының ұлттық ментальдық ерекшеліктері мен түр-түстік таңбаларға қатысты этномәдени компоненттердің қалай меңгерілетініне назар аудармақшымыз.
Open Access
О. БӨКЕЙДІҢ «ҚАР ҚЫЗЫ» ПОВЕСІНДЕГІ ОБРАЗ ЖӘНЕ СЮЖЕТ
(Suleyman Demirel University, 2011) СЫДЫҚОВА Ж
Оралхан Бөкейдің «Қар қызы» повесі қазақ әдебиетіндегі аңыздық, елестік және шынайы бейнелердің астасуымен ерекшеленеді. Жазушы табиғат суреттері мен ауыл өмірінің болмысын ұштастыра отырып, соғыстан кейінгі ұрпақ тағдырын терең бейнелейді. Негізгі кейіпкер Қар қызы аңыздан елеске, одан Алмажан бейнесіне айналып, шығармадағы мистикалық әрі философиялық желіні айқындайды. Сонымен қатар, Нұржан, Аманжан, Бақытжан бейнелері арқылы соғыстан кейінгі қазақ ауылының әлеуметтік шындығы мен ұрпақ мәселесі ашылады. Шығарманың сюжеттік желісінде Қоңқай шал сияқты жұмбақ кейіпкерлердің бейнесі қоғамнан жатсыну, жалғыздық феноменін көрсетсе, табиғат суреттері философиялық астарға ие. «Қар қызы» повесі қазақ әдебиетінде адам болмысы, уақыт, ұрпақ тағдыры секілді іргелі мәселелерді көтерген туынды ретінде танылып, Оралхан Бөкейдің көркемдік ізденісін айқын көрсетеді.
Open Access
Қазақ және түркі тілдеріндегі фразеологизимдердің жүйеленуі туралы
(Suleyman Demirel University, 2011) Йылдырым И
Мақалада қазақ және түрік тілдеріндегі фразеологизмдердің жүйеленуі, олардың мағыналық және құрылымдық ерекшеліктері салыстырмалы түрде талданады. Екі тілдегі фразеологиялық бірліктердің ұлт мәдениеті мен танымдық ерекшеліктерді бейнелеудегі рөлі қарастырылып, фразеологизмдердің семантикалық белгілеріне сүйене отырып, олардың фразеологиялық тұтастық, фразеологиялық бірлік және фразеологиялық тізбек сияқты негізгі түрлері анықталады. Зерттеу барысында фразеологизмдерді айқындаудың басты үш шарты — қолданылу тиянақтылығы, мағына тұтастығы және тіркес тұрақтылығы негізге алынады. Қазақ және түрік тілдерінен алынған мысалдар арқылы фразеологиялық мағынаның қалыптасу жолдары, еркін тіркестерден тұрақты тіркестерге өту үдерісі, сондай-ақ олардың бейнелілік пен ұлттық дүниетанымды жеткізудегі қызметі көрсетіледі. Екі тілдегі фразеологиялық жүйенің салыстырмалы сипаттамасы фразеология саласындағы теориялық және лексикографиялық бағыттардың даму ерекшеліктерін айқындауға мүмкіндік береді.
Open Access
Есім антикалық тұлғалардың тілдегі басқа құбылыстардан айырмасы
(Suleyman Demirel University, 2011) Мұхамади Қ.Т
Мақалада есім аналитикалық тұлғаларының табиғаты мен олардың тілдегі өзге құбылыстардан айырмашылықтары жан-жақты талданады. Автор есім аналитикалық тұлғаларының сөз тіркестерімен, күрделі зат есімдермен және етістіктің аналитикалық тұлғаларымен салыстырмалы сипаттамасын ұсынады. Бұл салыстыру арқылы есім аналитикалық тұлғаларының морфологиялық сипаты, құрылымдық ерекшелігі мен грамматикалық қызметі айқындалады. Сонымен қатар, зерттеуде К. Аханов, Б. Қасым, И. А. Селицкая, Н. Оралбай сынды ғалымдардың еңбектеріне сүйене отырып, есім аналитизмінің грамматикалық жүйедегі орны мен оның күрделі сөздер мен сөз тіркестерінен өзгешелігі дәлелденеді. Есім аналитикалық тұлғаларының негізгі белгісі — толық мағыналы сөз бен көмекші сөздің тіркесуінен жаңа грамматикалық мағына тудыруы екені анықталады.
Open Access
Қазіргі қазақ поэмаларындағы ізденістер
(Suleyman Demirel University, 2011) Керімбекова Б
Мақалада қазіргі қазақ поэзиясының көрнекті өкілі Серік Ақсұңқарұлының шығармашылығындағы көркемдік ізденістер, соның ішінде «Жарылғаптан қорқамын» поэмасының жанрлық, стильдік және эстетикалық ерекшеліктері қарастырылады. Автор поэманы «поэма-ирония» деп сипаттай отырып, дәстүрлі поэма түрінен өзгеше поэтикалық үлгі ұсынады. Зерттеу барысында поэманың сюжеті, лирикалық кейіпкердің рөлі, ішкі монолог пен еске алу тәсілі, иронияның көркемдік қызметі мен поэтикалық астары талданады. Ақынның өмірбаяндық элементтер арқылы жалпы адамзаттық сезімдерді жеткізуі қазіргі қазақ поэмасындағы жаңашылдық бағыттың көрінісі ретінде бағаланады.
Open Access
С.Сейфуллиннің "Көкшетау" поэмасындағы жалқы есімдер және олардың ішкі мағыналық топтары
(Suleyman Demirel University, 2011) Қуанышбаева А.Б
Мақалада С. Сейфуллиннің «Көкшетау» поэмасындағы жалқы есімдердің тілдік табиғаты мен семантикалық ерекшеліктері қарастырылады. Автор шығармасында кездесетін антропонимдер, топонимдер және зоонимдер жүйеленіп, олардың ішкі мағыналық топтары талданады. Әсіресе, поэмада көрініс тапқан топонимдердің шығу тарихы мен қалыптасуы, көне түркі және моңғол қабаттарының тілдік сипаты кеңінен түсіндіріледі. Қазақ топонимиясының ұлттық дүниетаныммен, тарихи-мәдени таныммен байланысы, сондай-ақ түстердің (әсіресе «ақ» түсінің) символикалық мәні мен поэтикалық қызметі айқындалады. Мақалада ономастикалық атаулардың поэтикалық мәтіндегі эстетикалық жүктемесі мен семантикалық астары этнолингвистикалық тұрғыдан сараланады.
Open Access
Қазіргі прозаның мазмұндық жүйесі
(Suleyman Demirel University, 2011) Орақов Қ
Бұл мақалада қазіргі қазақ прозасының мазмұндық жүйесі, оның даму динамикасы мен тақырыптық ерекшеліктері қарастырылады. ХХ ғасырдың қазақ әдебиетінде қалыптасқан дәстүр жалғасын тауып, тәуелсіздік кезеңінен кейінгі жаңа қоғам шындығын бейнелеуде өзіндік сипат алды. Автор қазіргі проза жанрындағы жетістіктер мен проблемаларды, оқырман мен жазушы арасындағы байланысты талдай отырып, жас буын қаламгерлер — Роза Мұқанова, Мадина Омарова, Лира Қоныс шығармашылығына тоқталады. Мақалада олардың әңгімелеріндегі басты тақырыптар — ұлттық сана, рухани құндылықтар, адам мен қоғам қатынасы, жалғыздық пен адамгершілік мәселелері сарапталады. Зерттеу қазіргі қазақ прозасының мазмұндық және идеялық бағыттарын айқындауға бағытталған.