Articles and Proceedings of the scientific conference among University students "Development and future of the science in Kazakhstan in the opinion of youth"

Permanent URI for this collection

https://repository.sdu.edu.kz/handle/123456789/2076

Browse

Now showing 1 - 20 of 28

Open Access
Strategic Marketing Planning in Telecommunications: Case Study of JSC Kazakhtelecom
(Suleyman Demirel University, 2007) D. A. Adayeva
This study explores the strategic marketing planning process within the telecommunications sector, using JSC Kazakhtelecom as a case study. The research investigates both theoretical and practical aspects of strategic marketing management to identify effective approaches for sustainable competitiveness. The analysis includes the company’s mission, objectives, business portfolio, and strategic tools such as the BCG matrix and SWOT analysis. The study highlights how JSC Kazakhtelecom maintains leadership in Kazakhstan’s telecommunications market despite growing competition from both local and foreign operators. Based on the findings, several recommendations are made for enhancing strategic marketing planning, including improved market segmentation, promotion strategies, and innovation-driven service diversification.
Open Access
Organization of Product Quality Control
(Suleyman Demirel University, 2007) Salimova Z
This paper examines the importance of product quality control as a key factor in achieving competitiveness and sustainable growth in modern enterprises. The study highlights how quality determines customer satisfaction, company reputation, and long-term profitability. It reviews definitions of quality and presents three key aspects—designed, process, and achieved quality—emphasizing that high-quality outcomes depend on the effective interaction between design specifications and production processes. The paper also explores two primary approaches to control—traditional bureaucratic and decentralized control—analyzing their principles, mechanisms, and influence on employee behavior. Bureaucratic control relies on formal rules and procedures, whereas decentralized control is based on trust, empowerment, and shared organizational values. The study concludes that modern companies should combine these approaches, applying flexible quality management systems that ensure product consistency while fostering innovation and employee initiative.
Open Access
Samruk & Kazyna State Holdings
(Suleyman Demirel University, 2007) Balgabekov Yeldos; Shamyrkanov Bakyt
This paper explores the establishment, functions, and economic significance of the “Samruk” State Holding and the “Kazyna” Sustainable Development Fund in Kazakhstan. Formed in 2006, these two institutions were key components of the government’s strategy to modernize and diversify the national economy, enhance corporate governance, and strengthen transparency. “Samruk” manages state assets in strategic sectors, increasing efficiency and profitability of enterprises such as KEGOC, while “Kazyna” coordinates national development institutions to stimulate investment, innovation, and industrial growth. During the 2008 global financial crisis, “Kazyna” played a stabilizing role by financing small and medium enterprises, construction, and industrial diversification projects. The research emphasizes that these holdings have become crucial instruments for sustainable economic growth, technological development, and attraction of foreign investment, aligning Kazakhstan’s development model with international best practices.
Open Access
Ways of Translation of Perfective and Imperfective Aspects from Russian into Turkish
(Suleyman Demirel University, 2007) Shatskaya Anna
This research paper explores the methods of translating perfective and imperfective aspects from Russian into Turkish. Since the Turkish language does not have correlative verb pairs equivalent to Russian (e.g., делать – сделать, говорить – сказать), translators must use alternative strategies to express completeness or continuity of action. The study identifies and analyzes three main ways of conveying aspectual meaning in Turkish: lexical, morphological, and syntactical. Lexical methods involve using different verbs to show aspectual contrast, while morphological strategies rely on tense forms such as Belirli Geçmiş Zaman and Şimdiki Zamanın Hikâyesi. The syntactical method includes the use of gerunds combined with auxiliary verbs like vermek, durmak, gitmek, and başlamak to express various shades of aspect. The analysis demonstrates that while Turkish verbs themselves are aspectually neutral, these methods allow translators to render the nuances of Russian aspectual distinctions effectively.
Open Access
Causes of the Great Depression
(Suleyman Demirel University, 2007) Balgabekov Yeldos,; Shamyrkanov Bakyt
This paper investigates the major causes that led to the Great Depression of 1929, one of the most devastating economic crises in world history. The study identifies a series of interconnected factors that contributed to the collapse of the U.S. economy and its global repercussions. Among them were the inefficiency of the banking system, misuse of credit, speculative behavior in the stock market, and the concentration of wealth among oligarchic elites. The research also highlights the negative impact of government policies, such as the Smoot-Hawley Tariff Act and the rigid adherence to the Gold Standard, which intensified the crisis by reducing trade and money supply. The resulting chain of defaults, deflation, unemployment, and bank failures turned a stock market crash into a full-scale depression. In conclusion, the paper suggests that timely government intervention, regulation of credit, control of speculation, and prevention of monopolies could help avoid similar economic disasters in the future.
Open Access
Шыңжаң қазақ әдебиетіндегі Жамалқан мен Құрманбек айтысының көркемдік ерекшеліктері
(Suleyman Demirel University, 2007) Риза Құмарқызы
Мақалада Шыңжаң қазақ әдебиетінің айтыс өнеріндегі Жамалқан Қарабатырқызы мен Құрманбек Зейітқазыұлының шығармашылық айтысы талданады. Автор айтыс өнерінің қазақ халқының рухани болмысындағы орны мен мәдени мәнін айқындай отырып, Қытайдағы қазақ қауымының дәстүрлі ауыз әдебиетін сақтау мен жаңғырту жолдарын көрсетеді. Зерттеуде ақындар айтысының құрылымы, мазмұны мен көркемдік ерекшеліктері, сондай-ақ айтыстағы жұмбақ өлең түрі мен суырып салмалық дәстүрі жан-жақты талданады. Жамалқан мен Құрманбектің айтысы — ХХ ғасырдың екінші жартысындағы Шыңжаң қазақтарының әдеби өмірінде ерекше орын алатын, ұлттық сана мен поэзиялық шеберлікті ұштастырған туынды ретінде сипатталады. Мақала айтыс өнерінің халықтың рухани тұтастығын, ұлттық бірегейлігін сақтаудағы тәрбиелік және мәдени маңызын ашады.
Open Access
Түркі тілдеріндегі ауру атауларымен байланысты қалыптасқан табулар
(Suleyman Demirel University, 2007) Шойынбет Маржан
Бұл мақалада қазақ халқының дүниетанымында және тілдік санасында қалыптасқан ауру атауларына қатысты тыйым сөздер мен эвфемизмдердің этнолингвистикалық табиғаты қарастырылады. Сөз магиясына сену, діни наным-сенімдер мен әлеуметтік қорқыныштар нәтижесінде жұқпалы дерттердің атауларын тікелей атамау дәстүрі пайда болғаны атап өтіледі. Қазақ және басқа түркі халықтарының мәдениетінде шешек, мәлік, топалаң сияқты індеттердің атаулары «гүл», «бібі», «ақбайпақ», «кемпір» секілді эвфемистік атаулармен алмастырылған. Сондай-ақ, «Шешек ана» туралы мифологиялық түсінік пен оның діни-мәдени рөлі талданады. Зерттеу нәтижесінде ауру атауларына байланысты табу мен эвфемизмдердің халықтың дүниетанымын, сенім жүйесін және тілдік ерекшеліктерін айқындайтын этнолингвистикалық құбылыс екені анықталады.
Open Access
Қазақ әліпбиін латын әліпбиіне ауыстыру
(Suleyman Demirel University, 2007) Тлепбергенова Ж; Султанова Н
Мақалада қазақ тілінің қазіргі жағдайы мен оны дамытудың негізгі бағыттары қарастырылады. Автор қазақ тілінің болашағы ұлттың рухани тәуелсіздігімен тығыз байланысты екенін атап өтеді. Тарихи тұрғыдан алғанда, тілдің отарлық кезеңдерде шектеуге ұшырауы мен қазіргі кезеңдегі қайта жаңғыру үдерісі салыстырылады. Тілдің дамуына кедергі келтіретін басты себептердің бірі ретінде әліпби мен жазу ережелеріндегі күрделілік, сондай-ақ қазақ тіліне тән емес дыбыстардың қолданылуы талданады. Мақалада ұлттық әліпбиді жетілдіру, тілдің табиғи заңдылықтарын сақтау және түркі халықтарының жазу жүйелерін бірыңғайландыру мәселелері қарастырылады. Сонымен қатар, ақпараттық технологиялар мен жаһандану жағдайында қазақ тілінің бәсекеге қабілеттілігін арттырудың маңызы айқындалады. Автордың пікірінше, қазақ тілін дамытудағы басты қадам — әліпбиді және жазу ережелерін ұлттық ерекшелікке сай оңтайландыру болып табылады.
Open Access
Кірме сөздер: қазақ тіліне енген орыс кірме сөздері
(Suleyman Demirel University, 2007) Тортбаева Альбина
Бұл мақалада лексикология ғылымының негізгі зерттеу нысаны — тілдің сөздік құрамы және оның даму, қалыптасу заңдылықтары қарастырылады. Автор кірме сөздердің шығу тарихын, олардың қабылдаушы тілдің фонетикалық, орфоэпиялық және грамматикалық жүйесіне бейімделу жолдарын талдайды. Сондай-ақ тікелей және жанама жолмен енген кірме сөздердің түрлері, олардың пайда болу себептері мен тарихи кезеңдері (араб-парсы, орыс, еуропалық әсерлер) нақты мысалдармен түсіндірілген. Кірме сөздердің халықтар арасындағы мәдени, экономикалық, саяси байланыстардың көрінісі екендігі айқындалып, тілдердің өзара ықпалының нәтижесінде жаңа лексикалық қабаттардың қалыптасуы ғылыми тұрғыдан негізделеді.
Open Access
Assessment of evaluation
(Suleyman Demirel University, 2007) Zhunussova Saltanat; Eraliyeva Raushan
This research paper explores the assessment and evaluation of computer-assisted language learning (CALL) and the role of technology in modern education, particularly within the context of Kazakhstan. The study emphasizes the growing importance of integrating new technologies into the learning process and their potential to enhance language teaching efficiency. The theoretical part discusses the evolution of CALL, highlighting its three main stages: behavioristic, communicative, and integrative approaches. It also provides an overview of different technological platforms such as Web-based tools, CD-ROM applications, and computer-mediated communication (CMC), illustrating how each contributes to language learning. The practical part presents a program developed using Java Server Pages (JSP) technology aimed at facilitating teaching and learning foreign languages. The research concludes that while technology cannot replace teachers, its proper application significantly enriches the learning process, making it more interactive and effective.
Open Access
Геортонимдердің ономастикалық кеңістіктегі лексико-семантикалық ерекшеліктері
(Suleyman Demirel University, 2007) Әбдиман Жания
Бұл мақалада ономастикалық кеңістіктегі геортонимдердің лексико-семантикалық табиғаты мен ерекшеліктері қарастырылады. Автор қазіргі ономастика ғылымындағы зерттеу бағыттарын, соның ішінде геортонимдердің номинация, сигнификация және коннотация процестерін талдайды. Мәтінде геортонимдердің пайда болу тәсілдері (суффиксті, префиксті, эллиптеу, қысқарту, қосылу және плюрализация) мен олардың экстралингвистикалық факторларға тәуелділігі көрсетіледі. Зерттеу нәтижесінде геортонимдердің мазмұндық және мәдени ерекшеліктері айқындалып, олардың ұлттық-мәдени, идеологиялық және тарихи сипаттары анықталады. Сонымен қатар, Қазақстандағы ресми, салт-дәстүр және халықаралық мерекелер атаулары мысалында геортонимдердің семантикалық топтастырылуы мен қоғамдық маңызы ашып көрсетіледі.
Open Access
Cluster Policy of Development in Kazakhstan
(Suleyman Demirel University, 2007) Sarsembayeva Aliya
This paper analyzes the development of cluster policy in Kazakhstan as a key instrument for diversifying the national economy beyond its dependence on oil and gas extraction. Based on Michael Porter’s cluster theory, the study explores how Kazakhstan adopted a cluster-based approach to stimulate competitiveness, innovation, and productivity across non-extractive sectors. The research highlights the formation of seven pilot clusters—tourism, transport and logistics, oil-and-gas machine building, construction materials, food processing, textiles, and metallurgy—and examines three of them in detail: the food industry, tourism, and building materials clusters. Each represents a strategic area aimed at boosting regional development and improving cooperation between business, government, and academia. The paper concludes that while the government has initiated substantial progress in cluster formation, long-term success depends on greater initiative and participation from the private sector.
Open Access
Мерке өңіріндегі көне түрік ескерткіштері
(Suleyman Demirel University, 2007) Зинулла Әсем
Мақалада Мерке өңіріндегі көне түркі дәуіріне жататын археологиялық және ғұрыптық ескерткіштерге қатысты зерттеу жұмыстары баяндалады. Автор 2001–2002 жылдары Сандық жайлауында, Мүйізді қора аумағында жүргізілген археологиялық қазба жұмыстарының нәтижелеріне сүйене отырып, Мерке өңірінің түркі мәдениеті мен рухани өміріндегі орнын сипаттайды. Мәтінде тас мүсіндер, ғибадатханалар мен қорғандардың орналасу ерекшеліктері, олардың символдық және діни мәні қарастырылады. Сондай-ақ, Тәңір мен Ұмай ана культтерінің түркілер дүниетанымындағы рөлі, ер және әйел мүсіндерінің қойылу дәстүрі талданады. Зерттеу нәтижелері Мерке ғибадатханаларының мәдени, рухани және экологиялық тұрғыдан ерекше тарихи кешен екенін дәлелдейді.
Open Access
Financial Regulation in Kazakhstan and Government Response to the Financial Crisis in the USA
(Suleyman Demirel University, 2007) Chagirov Dauren
Financial institutions play a crucial role in promoting economic efficiency by transferring funds from surplus sectors to deficit sectors of the economy. In this context, effective financial regulation is essential for ensuring stability and transparency in the banking system. This paper examines the regulatory framework of Kazakhstan’s financial system and evaluates its performance during and after the financial crisis in the United States. The analysis focuses on the functions of the National Bank of Kazakhstan and the Financial Supervision Agency (AFN), which jointly oversee monetary policy, financial stability, and transparency of banking operations. Data on the growth of assets, capital, foreign loans, and loan portfolios of Kazakhstani banks indicate significant expansion prior to the global crisis, followed by a slowdown influenced by international financial turbulence. The findings suggest that while Kazakhstan’s financial regulators successfully maintained relative stability, the crisis exposed vulnerabilities related to external borrowing and overreliance on the oil sector. Overall, the research underscores the importance of continuous improvement in financial supervision and risk management in the face of global economic fluctuations.
Open Access
Oil and Gas Industry Dependence of Kazakhstan’s Budget
(Suleyman Demirel University, 2007) Yedgenov Baurzhan
This paper examines the dependence of Kazakhstan’s national budget on the oil and gas industry and the challenges it creates for sustainable economic development. The study analyzes the historical formation of Kazakhstan’s raw material–oriented economy after gaining independence in 1991, highlighting the country’s transition from a planned to a market economy and the dominant role of foreign investment in the extractive sector. Although the oil and gas industry has ensured rapid GDP growth and budget stability, it has also made Kazakhstan highly vulnerable to global price fluctuations. The paper discusses existing government measures such as the establishment of the National Fund and the Industrial-Innovative Development Strategy, while arguing that true diversification requires investment in human capital and education. Drawing parallels with Japan’s post-war economic recovery, the research emphasizes the importance of shifting from resource dependency to a knowledge-based economy. The conclusion presents recommendations for fostering innovation, supporting entrepreneurship, and transforming the national mindset to achieve long-term, independent economic growth.
Open Access
Жастар арасындағы жиі қолданатын сленг
(Suleyman Demirel University, 2007) Бүргеғұлова Ш. Қ; Тойгулиева А. Қ
Бұл мақалада қазіргі қазақ жастары арасында жиі қолданылатын сленг сөздердің табиғаты мен қолданылу аясы қарастырылады. Слэнг – тілдің бейресми қабаты ретінде қоғамның әлеуметтік және мәдени өзгерістерін бейнелейтін құбылыс. Зерттеу барысында жастардың сөйлеу тілінде жиі кездесетін сленг сөздер мен олардың мағыналық ерекшеліктері мысалдар арқылы талданады. Сонымен қатар, сленг пен жаргонның айырмашылығы, олардың шығу тегі мен коммуникациядағы рөлі ашып көрсетіледі. Мақала жастар арасындағы тілдік үрдістердің мәдени ықпалы мен ұлттық тілдің дамуына әсерін айқындауға бағытталған.
Open Access
What Does Dollar Mean?
(Suleyman Demirel University, 2007) Meiramgul Sarsenbay
This paper explores the historical origins, linguistic evolution, and symbolic meanings of the word “dollar” and the dollar sign ($). Money, as one of humanity’s oldest social inventions, did not appear in a single time or place but evolved over centuries across various cultures. The study traces the etymological connections between the American “dollar,” the German “Thaler,” and the ancient Turkic word dala meaning “steppe,” demonstrating how linguistic and cultural influences traveled through Europe to the New World and eventually returned to Eurasia. Furthermore, the research discusses several theories regarding the origin of the dollar sign, including the United States abbreviation theory, the Spanish peso and “piece of eight” theories, and the less common slavery theory. The paper also provides a symbolic interpretation of the U.S. one-dollar bill, revealing how design elements such as the Great Seal and Latin inscriptions reflect the ideals and values of the American nation. Overall, this study emphasizes that currency is not merely an economic instrument but also a cultural and historical symbol reflecting human civilization’s shared heritage.
Open Access
Туризм как фактор развития экономики РК: проблемы и перспективы
(Suleyman Demirel University, 2007) Нурбаев Б
В статье рассматривается роль туризма как одного из ключевых факторов экономического развития Республики Казахстан. Автор отмечает, что в условиях глобализации и перехода к рыночной экономике туризм становится не только источником валютных поступлений и занятости населения, но и важным инструментом формирования положительного имиджа страны на международной арене. Анализируется мировой опыт (на примере Малайзии, Турции, Франции и ОАЭ), где туризм стал стратегической отраслью, способной приносить многомиллиардные доходы и стимулировать смежные сферы экономики. Отмечаются проблемы казахстанского туризма: недостаточная инфраструктура, низкий уровень сервиса, нехватка гостиниц среднего класса, слабая кадровая подготовка и отсутствие устойчивой государственной политики. Особое внимание уделено необходимости формирования национального туристического бренда и рационального использования природного и культурного потенциала страны. Автор делает вывод о том, что развитие внутреннего и международного туризма способно внести значительный вклад в рост ВВП, повышение занятости населения и укрепление международного престижа Казахстана.
Open Access
Развитие сельского хозяйства в Казахстане
(Suleyman Demirel University, 2007) Кали Д
В статье рассматриваются проблемы и перспективы развития сельского хозяйства в Республике Казахстан в контексте вступления страны во Всемирную торговую организацию. Отмечается, что сельское хозяйство Казахстана переживает глубокий кризис, вызванный разрушением колхозно-совхозной системы и недостаточной государственной поддержкой. Особое внимание уделяется деятельности национального холдинга «КазАгро», созданного с целью восстановления агропромышленного комплекса. Анализируются проблемы животноводства, сокращение поголовья скота, зависимость от импортных продуктов, а также перспективы развития производства биотоплива и аграрного экспорта. Автор делает вывод, что эффективное развитие аграрного сектора возможно лишь при системном подходе, государственной поддержке, модернизации инфраструктуры и создании условий для жизни и работы сельского населения.
Open Access
Oil and Gas Industry in Kazakhstan
(Suleyman Demirel University, 2007) Bimagambetova Bibigul
The oil and gas industry plays a central role in the economy of Kazakhstan, accounting for the majority of national exports, foreign investments, and government revenues. With over 200 oil and gas fields, Kazakhstan ranks among the world’s major energy producers. The country’s key fields—Tengiz, Karachaganak, and Kashagan—contain vast proven reserves and form the foundation of Kazakhstan’s industrial growth and international partnerships. Foreign investments from companies such as Chevron, British Gas, and Lukoil have accelerated technological and infrastructural development in the sector. The government’s long-term strategy, “Kazakhstan 2030,” prioritizes the efficient and sustainable development of hydrocarbon resources to strengthen national economic stability. However, the industry still faces challenges such as high dependency on oil exports, environmental concerns, and bureaucratic inefficiencies. This paper explores the structure, production trends, export routes, and future prospects of the oil and gas industry in Kazakhstan, emphasizing its critical role in shaping the nation’s economic trajectory.