Қазақ тіліндегі жібер етістігінің валенттілік және аспектуалдық сипаты
Loading...
Date
2009
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Suleyman Demirel University
Abstract
Бұл мақалада қазақ тіліндегі жібер етістігінің көмекшілік қызметтегі валенттілік ерекшеліктері мен аспектуалдық мағынасы талданады. Зерттеу барысында жібер етістігінің лексикалық мағынасы мен көмекшілік мағынасының арақатынасы айқындалып, оның жетекші етістікпен тіркесу шарттары анықталады. Мәтіндік деректер негізінде жібер етістігінің амал-әрекет етістіктерімен еркін тіркесіп, қимылдың тез, бірден жүзеге асқанын білдіретіні, ал кейбір қозғалыс, эмоционалды және қарым-қатынас етістіктерімен тіркесуде нәтижелік мағына үстейтіні көрсетіледі. Сонымен қатар, етістіктің лексикалық құрамындағы «жөнелту» және «еркіне жіберу» семалары оның белгілі бір етістіктермен тіркесуіне негіз болады. Зерттеу нәтижесі қазақ тіліндегі көмекші етістіктердің аспектуалдық семантикасын түсіндіруге және етістіктердің валенттілік сипатын нақтылауға үлес қосады.
Description
Keywords
жібер етістігі, валенттілік, көмекші етістік, аспектуалдық мағына, амал-әрекет етістіктері, семантикалық талдау, қимыл темпі, нәтижелілік
Citation
Жолшаева М / Қазақ тіліндегі жібер етістігінің валенттілік және аспектуалдық сипаты / Suleyman Demirel University / Сду хабаршысы, 2009