Түбір сөз бен қосымшалардың тіркесіміндегі фонетикалық талғампаздық
Loading...
Date
2007
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Suleyman Demirel University
Abstract
Мақалада қазақ тіліндегі түбір сөз бен қосымшалардың фонетикалық тұрғыдан тіркесу механизмі қарастырылады. Түркі тілдеріне тән жалғамалылық жүйесінде қосымшалардың дұрыс таңдалуы түбірдің соңғы дыбысына байланысты болатыны атап көрсетіледі. Әсіресе бірінші қосымшаның фонетикалық варианттары түбір дыбысының артикуляциялық белгілеріне тікелей тәуелді болып, таңдау қажеттілігі жоғары болады. Ал сөз құрамындағы келесі қосымшаларда мұндай айқын фонетикалық талғампаздық баяулай түседі, себебі алдыңғы қосымшаның соңғы дыбысы келесі қосымшаның қажетті вариантын анықтайды. Автор көптік және септік жалғауларының тіркесіміндегі дыбыстық үйлесімділікке нақты мысалдар арқылы тоқталып, олардың артикуляциялық модельдерін көрсетеді. Зерттеу нәтижесі қосымшалардың ретпен тіркесуі кездейсоқ емес, қатаң фонетикалық заңдылыққа негізделгенін айқындайды және мәтін теру алгоритмдерін құрастыруда маңызды мәнге ие.
Description
Keywords
фонетикалық талғампаздық, түбір сөз, қосымша, көптік жалғау, дыбыстық тіркес
Citation
Көкенова Г. / Түбір сөз бен қосымшалардың тіркесіміндегі фонетикалық талғампаздық / Suleyman Demirel University / Сду хабаршысы, 2007