Welcome to SDU Institutional Repository
Communities
Select a community to browse its collections.
Recent Submissions
«Көрұғлы» жырындағы кейіпкер достарының образы
(Suleyman Demirel University, 2010) Ахмет Аляз
Бұл мақалада «Көрұғлы» жырының түрлі нұсқаларындағы басты кейіпкердің достары мен рухани қолдаушыларының образы талданады. Эпоста кездесетін Ғайып ерен, Қырық шілтен, Ғаусыл ағзам, Қызыр, Ілияс сынды рухани күштер батырдың тағдырында маңызды рөл атқаратыны көрсетіледі. Сонымен қатар Көрұғлының өміріне ықпал еткен туыстары — Ғаждамбек, Күләйім, Бозұғлан, Баршагүл, Ақбілек және Сапабек бастаған қырық бір ердің қызметі салыстырмалы түрде қарастырылады. Жыр нұсқаларындағы айырмашылықтар мен ортақ мотивтер — батырдың кие, пір, рухани демеушілерден күш алуы және туыстық қолдау дәстүрінің көрінісі ретінде түсіндіріледі. Қазақ эпосындағы «пір» культінің тұрақты элемент ретінде сақталғаны да атап өтіледі. Мақалада әр нұсқа деректері сараланып, рухани-мифологиялық бейнелердің батыр тұлғасын сомдаудағы орны айқындалады.
Етістіктердің мезгіл мәні және темпоральдық мағына
(Suleyman Demirel University, 2010) Абдуова Баян
Бұл мақалада қазақ тіліндегі етістіктердің мезгілдік және темпоральдық мағыналарының қалыптасу жолдары мен олардың функционалдық-семантикалық сипаттары кеңінен талданады. Етістіктің шақ категориясы нақты сөйлеу сәтімен сабақтас қарастырылғанымен, қимыл-әрекеттің уақытқа қатысы әрдайым бірдей бола бермейтіні мақалада нақты мысалдар арқылы дәлелденеді. Автор есімше мен көсемше формаларының мезгілді белгілеудегі рөліне терең тоқталып, олардың жатыс, шығыс, көмектес септік формаларында мезгіл пысықтауыш жасаудағы өнімділігін көрсетеді. Сондай-ақ аспектуалдылық, әрекеттің өту сипаты, қимылдың басталуы мен аяқталуы сияқты темпоралдық көрсеткіштердің қызметі сараланады. Мақалада көсемшелердің (-ғалы, -гелі, -а, -е, -й), есімшелердің (-ған, -ар/-ер, -атын) және аналитикалық форманттардың сөйлемдегі мезгіл мағынасын нақтылудағы орны жаңаша түсіндіріледі. Зерттеу нәтижесінде етістік формаларының темпоральдық өрісте кешенді қызмет атқаратыны және уақыт мәнін білдіру тілдік бірліктердің жүйелі қатынасы арқылы танылатыны жеткізіледі.
Opportunities and Threats Analysis: Suleyman Demirel University, 2008
(Suleyman Demirel University, 2009) Vaishali Saple
This article analyzes the external environment of Suleyman Demirel University (SDU) using a PEST framework, highlighting key opportunities and threats affecting the institution. SDU, a private university founded in 1996, offers undergraduate and graduate programs in economics, computer science, and languages. The study identifies opportunities such as rising educational demand, population growth in Almaty, advancements in learning technologies, evolving faculty roles, quality improvement through assessment, program diversification, and increased responsiveness to students. Conversely, threats include rapidly advancing technology, intensified regional and national competition, stringent accreditation standards, frequently changing administrative policies, and slow bureaucratic approval processes. The article emphasizes that understanding these factors enables SDU to strategically exploit opportunities and mitigate threats, enhancing its competitiveness, program quality, and global reach. Continuous monitoring and adaptation to technological, socio-cultural, and economic changes are essential for the university’s sustainable development and long-term success.
The Effect of Economic Factors on the Consequences of Natural Disasters and Their Interdependence
(Suleyman Demirel University, 2009) Natiq H. Pasha; Isa H. Gasimov
This article examines the interdependence between economic factors and the consequences of natural disasters, emphasizing the importance of preparedness and resilience. Natural disasters have both microeconomic and macroeconomic impacts, affecting physical infrastructure, industrial output, human resources, and financial systems. Direct effects include damage to buildings, transportation networks, and utilities, while indirect and secondary effects influence national economic growth, inflation, trade balance, government expenditures, and investment reserves. The study highlights that the economic impact of disasters extends beyond local regions, affecting global markets in a globalized world. Mitigation strategies include improving disaster preparedness, implementing rehabilitation measures, restoring infrastructure, utilizing foreign investments and grants, and stabilizing human resources. Preventive policies and strategic planning are essential for reducing economic losses, maintaining social stability, and supporting sustainable development in disaster-prone regions.
Trade Regulations and Policies in Kazakhstan
(Suleyman Demirel University, 2009) Imenova Raina
This article analyzes the trade regulations and policies of Kazakhstan, highlighting their impact on the country’s economic growth and integration into global markets. Trade plays a crucial role in expanding product diversity, enhancing competitiveness, and stimulating investment and employment. Between 2000 and 2006, Kazakhstan experienced high economic growth, supported by favorable foreign trade conditions and rising export revenues, particularly from hydrocarbons and metals. The study examines Kazakhstan’s trade policy, including liberalization measures, participation in the Eurasian Economic Community, and the establishment of free trade areas. It also addresses trade barriers, such as tariffs, non-tariff measures, technical regulations, and discriminatory taxes, which affect imports and create challenges for foreign partners like China. Furthermore, the article evaluates the impact of customs procedures, sanitary standards, and government procurement practices on trade efficiency. Overall, Kazakhstan’s trade policies reflect efforts to balance economic growth, structural reforms, and integration into the global economy.